دانلودپیشینه پژوهش تعریف خودپنداره
خود پنداره
خود : مفهوم خود و مطالعه آن در طول تاریخ بشری همواره مورد توجه بودهاست و فیلسوفان و متفکران دربارۀ آن بسیار اندیشیده و نگاشتهاند . اغلب محققان معتقدند مطالعه خود با نوشتههای فیلسوف و روانشناس ویلیام جمیز ( 1948 - 1890 ) آغاز شد . جیمز ( 1892 ) خود را به دو نوع فاعلی و مفهولی تقسیم کرد ( دورنر ، 2006 ).
خود فاعلی دائماً تجارب حاصل از ارتباط با مردم ، اشیاء وقایع را به نحوی کاملاً ذهنی سازمان داده و تغییر مینماید ، خود مفهولی مجموعۀ آن چیزهایی است که شخصی میتواند آن را مال خود بنامد . به عنوان مثال در عبارتی نظیر من در بارۀ خودم فکر میکنم ، من به عنوان متفکر معنی فاعل اشاره میکند در حالی که خودم به خود به عنوان موضوع تفکر اشاره دارد . ( راجرز ، 1369 ). ویلیام جمیز ( 1890 ) معتقد بود هر تجربهای که متضمن اشاره به خود باشد ، ، احساس فرد نسبت به بهزیستی و خود ارضامندی را تحت تأثیر قرار میدهد ( مجازی دلفارد ، 1368 ). چارلز ( 1976 ) معتقد است خود طی پنج ماه اول زندگی پدید میآید و پس از آن به سرعت رشد میکند . ولی خود را مجموعه صفاتی میداند که فرد را منحصر به فرد میسازد ، در واقع خود ، مرکز وجود هر فرد محسوب میشود . ( چوکو ، 2004 ).
خود مرکزی است که فرد به وسیلۀ آن از ابعاد مختلف انسانی خود آگاه میشود . نقشهایی که فرد بازی میکند ممکن است به طور همزمان مواردی را از قبل خود به عنوان یادگیرنده ، خود به عنوان فرزند ، خود به عنوان ورزشکار ، خود به عنوان دوست ، به عنوان فرد مذهبی شامل میگردد . خود چند بعدی است و می توان گفت این جنبۀ آن برای شکلگیری خود پنداره مهم است . ( رات و جاکوبز به نقل از چوکو ، 2004 ).
2 - 3 - 1 تعاریف خود پنداره
در ادبیات تحقیق خودپنداره برخی اوقات به طرحوارۀ خود ، بازنمایی خود ، تصویرخود ، ادراک خود ، تعریف شدهاست . خود پنداره مفهومی روان شناختی است که احساسها ، ارزیابیها ، نگرشها و نیز مقولههای توصیفی ما از خودمان را در بر میگیرد . خودپنداره در بیرون ، ویژگیهای شخصیتی و رفتاری و در درون چگونگی احساس ما را در بارۀ خودمان و جهان اطرافمان نشان میدهد ( کیامنش و پور اصغر ، 1385 ).
برن ( 1984 ) خودپنداره را نگرشها و احساسات و دانش فرد در مورد تواناییها ، مهارتها ، ظاهر و پذیرش اجتماعی خود میداند ، این تعریف ابعاد مختلف شناختی ، ادارکی و عاطفی را در مورد خودپنداره مورد توجه قرار میدهد . به اعتقاد چارلز ( 1976 ) خودپنداره شامل اسنادهای بدنی ، رفتارها ، باورها ، ارزشها ، علایق و استعدادها میشود و در کل هر چیزی را که در بارهی ماست و ما در بارهی خودمان باور داریم در بر میگیرد ( نصیری